Hyzop lekarski: właściwości i zastosowanie

To piękna i niedoceniana roślina, znana przede wszystkim ze względu na swoje lecznicze właściwości i ciekawy smak. Co warto wiedzieć o hyzopie lekarskim? Zapraszamy do lektury artykułu!

         
ocena: 4/5 głosów: 4
Hyzop lekarski: właściwości i zastosowanie
fot. Fotolia
Ogólne informacje

Hyzop lekarski (możesz spotkać się również z pisownią "hizop") należy do rodziny jasnotowatych. Inne, zwyczajowe nazwy tej rośliny to: józefka, józefek oraz izop lekarski. Obecnie w Polsce klasyfikuje się go jako archeofit (to roślina obcego pochodzenia, która przybyła z innych rejonów geograficznych na dany obszar, w czasach przedhistorycznych bądź wczesnohistorycznych i występuje najczęściej w środowisku silnie przekształconym przez człowieka).

Józefka występuje w Afryce Północnej, a dokładnie w Algierii i Maroku, Azji Zachodniej, na Kaukazie oraz w Europie Południowej i Środkowej. Nazwa hyzopu wywodzi się z arabskiego azzof bądź hebrajskiego ezob, co oznacza "święte ziele".

Jak wygląda hyzop lekarski?

Ta wieloletnia roślina  przypomina z wyglądu niewielki półkrzew. Hyzop średnio dorasta do 30cm (zdarzyć się może i taki, który osiągnie wysokość nawet 1 metra). Roślina ta ma cienkie, wzniesione ku górze łodygi, u nasady zdrewniałe, o drobnych, lancetowatych listkach.

W okresie letnim (lipiec - sierpień) na szczytach wyprostowanych łodyg pojawiają się kwiaty. Wyrastają z kątów liści, są bardzo drobne, mają kolor od niebieskiego do fioletowo-niebieskiego. Roślinę tę można uprawiać w ogrodzie.

hyzop lekarski
Zdjęcie: Fotolia

Kwiaty hyzopu lekarskiego mają piękną barwę i wspaniale pachną, dlatego józefek ma zastosowanie również jako roślina ozdobna. Można go uprawiać nie tylko w ogródku, lecz także na balkonie oraz w doniczkach. Hyzop lekarski jest cenioną rośliną miododajną (z 1 ha można zebrać nawet 120 kg miodu). Ziele hyzopu coraz częściej stosuje się jako przyprawę, którą dodaje się do wielu potraw.

Skład hyzopu lekarskiego

Hyzop lekarski, jak zresztą większość ziół, zawiera duże ilości aromatycznych olejków eterycznych w liściach, łodygach i kwiatach. Wspaniały aromat józefki wykorzystuje się do produkcji likierów oraz wód kolońskich (wyciąg z hyzopu lekarskiego "pożycza" swojego zapachu).

W skład olejku eterycznego wchodzi około 50 związków (m.in. pinen, cyneol), poza tym hyzop lekarski zawiera również flawonoidy, garbniki, fitosterol, cukry, sole mineralne i witaminę C. Olejki aromatyczne powodują, że roślina ta  pachnie jak kamfora oraz ma smak goryczy.

Właściwości hyzopu lekarskiego

Garbniki oraz olejki, które zawarte są w tej roślinie, sprawiają, że ma ona działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne
. Dzięki temu wykorzystuje się ją w leczeniu dolegliwości żołądkowo-jelitowych oraz dla poprawienia trawienia. Napary z tego ziela poprawiają perystaltykę jelit (jeśli nieregularnie się wypróżniasz bądź masz wzdęcia, hyzop na pewno przyniesie ulgę w tych dolegliwościach).

Jak zrobić napar? Ziele wrzuć do szklanki (około 1,5 - 2 łyżki przypadają na szklankę gorącej wody), zalej wrzątkiem, przykryj i parz przez około 15 minut. Powstały napar pij trzy razy dziennie, po posiłku. Spożywaj go również w początkowym stadium grypy.

hyzop lekarski
Zdjęcie: Fotolia

Hyzop lekarski działa wykrztuśnie oraz zmniejsza wydzielanie potu. Stosuje się go w chorobach, którym towarzyszą kaszel i gorączka. Działa moczopędnie, przeciwwirusowo oraz rozkurczowo.

Olejek eteryczny z hyzopu (można go kupić w sklepach, otrzymywany jest w procesie destylacji parą wodną liści i kwiatów) stosuje się do masażów, kąpieli, inhalacji oraz kompresów). Pomaga podczas napięcia nerwowego, przeziębienia, wykorzystuje się go do smarowania ran czy stłuczeń).

Hyzop lekarski w kuchni

Jego liście i kwiatów używa się do przyprawiania warzywnych dań, sosów bądź zup. Można faszerować nim drobiowe mięso, dodawać go do owocowych sałatek. Ziele można łączyć z miętą lub melisą.

Czy kiedykolwiek stosowaliście w swojej kuchni tę roślinę? Jeśli tak, to podzielcie się z nami swoimi smakowymi wrażeniami!


Zobacz także: 5 sposobów na zachowanie aromatu ziół >>>