Słownik kulinarny

o

Orzech buku

Orzech buku
fot. Fotolia
Orzech buku BUK ZWYCZAJNY Fagus sylvatica
Buk jest drzewem rosnącym do 40 m. wysokości. Ma gładką, jasnopopielatą korę. W Polsce występuje w południowej i północno-zachodniej części. Jadalne są owoce tzw. bukiew. Zawierają one szkodliwą faginę oraz kwas szczawiowy i dlatego na surowo można zjeść tylko niewielką ilość lub prażone i zmielone używać do wyrobu słodyczy.

Orzechy buku mają kolczastą łupinkę koloru żółto - zielonego. Owoc jest ciemnobrązowy, charakteryzuje się słodkim, aromatycznym smakiem. Zawierają szereg substancji korzystnych dla człowieka, m. in. : sód, potas wapń, żelazo, cynk, miedź. Aminokwasy takie, jak : leucyna, fenyloalanina, lizyna, witaminy z grupy B, C, kwasy tłuszczowe jedno i wielonienasycone oraz nasycone. Poza tym węglowodany, białko oraz wodę.

Z orzechów buku wytwarza się dobrej jakości olej, który daje się długo przechowywać, nie jełczeje, używany w dawnej medycynie m. in, jako środek  na pasożyty jelitowe. Odwar z orzechów może stanowić namiastkę kawy. Warto wspomnieć, że olej nie zawiera szkodliwej faginy, a obróbka termiczna całych orzechów również ją rozkłada.

Orzechy buku wykorzystywane są, jako dodatek do sałatek, kasz, placków, ciast, a także do wyrobów cukierniczych. Nalewka spirytusowa na bukwi (orzechach buku), jest ceniona ze względu na smak oraz właściwości zdrowotne.
 Bukiew stosowana jest od dawna, jako pasza dla trzody chlewnej, jednak służy wyłącznie świniom. Dla innych zwierząt jest szkodliwa. W przemyśle stosowana jako surowiec do wyrobu oleju technicznego, a w dawnych Niemczech olej z bukwi służył do wyrobu margaryny. Buk w ogóle zaliczany jest do tzw. roślin głodowych, gdyż jego owoce, liście, a nawet drewno (trociny jako dodatek do mąki chlebowej) służyły jako pokarm w okresach głodu.