Słownik kulinarny

n

Nagietek lekarski

Nagietek lekarski
fot. Fotolia
Nagietek lekarski - (Calendula officinalis) jest to jednoroczna roślina  należąca do rodziny astrowatych (Asteraceae Dumort). Inna nazwa miesięcznica, paznokietnikiem. Pochodzi prawdopodobnie z  terenów śródziemnomorskich. W Iranie do dzisiaj rośnie na stanowiskach naturalnych. W Polsce jest uprawiany, ale czasami dziczejący. Kwiaty nagietka mają kolor żółty i pomarańczowy, są jadalne. Koszyczki kwiatów w zależności od odmiany są pojedyncze, półpełne lub pełne,. Kwitnie aż do pierwszych mrozów. Dorasta do wysokości 20-70 cm. Pędy sztywne, szorstkie, lepkie, owłosione, liście lancetowate i również owłosione. Nasiona są dość duże, maja jasnobrązowy kolor i są pokryte ostrymi wyrostkami. Nagietek lekarski wytwarza znaczną liczbę korzeni, które dzięki gęstej strukturze poprawiają strukturę gleby. Doskonale sprawdza się jako przedplon przed warzywami m. in. dzięki temu, że odstrasza pasożytnicze nicienie.
 
Zawartość
 
Kwiaty nagietka lekarskiego zawierają triterpeny, flawonoidy, poliacetyleny i fenolokwasy.Olejki eteryczne w nich zawarte mają działanie przeciwbakteryjne. Pektyny, celulozy i rozpuszczalne wielocukry wykazują się działaniem immunostymulującym. Węglowodory i karoteny przechodząc przez przewód pokarmowy człowieka zmieniają się w witaminę A. Nagietek jest źródłem witaminy C i witamin z grupy B.
 
Działanie
 
Nagietek lekarski wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwgrzybicze oraz przyspieszające gojenie ran. Działa rozkurczowo i żółciopędnie. Stosowany  zewnętrznie przy stanach zapalnych skóry oraz błon śluzowych jamy ustnej i gardła oraz przy owrzodzeniach żylakowatych podudzi.
Wewnętrznie stosowany w przebiegu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, nieżytach żołądkach i jelit, a także w chorobach pęcherzyka żółciowego.
 
Zastosowanie
 
Płatki kwiatów dodawane są do sałatek, zup i sosów. Stosowany do barwienia ryżu, masła i serów. W przeszłości był podawany jako jarzyna bądź dodatek do sałat. Z nagietka możemy również sporządzić leczniczy napar.