Grzybienie białe (Nymphaea alba L.), zwyczajowo nazywane także nenufarem lub lilią wodną – gatunek byliny z rodziny grzybieniowatych (Nymphaeaceae). Jeden z około 50 gatunków z rodzaju grzybienie Nymphaea. Typ nomenklatoryczny dla rodzaju. Ze względu na efektowne, duże kwiaty pływające na powierzchni wody gatunek ten rozpowszechniony jest w uprawie, zwłaszcza w postaci odmian barwnie kwitnących. Jest to także roślina lecznicza, a dawniej także barwierska. W wielu krajach gatunek z powodu zagrożenia naturalnych stanowisk objęty został ochroną prawną, w tym także chroniony jest w Polsce.

Działanie toksyczne:
Alkaloidy działają na ośrodkowy układ nerwowy człowieka i zwierząt gospodarskich, porażając korę mózgową.

Roślina lecznicza:
• Surowiec zielarski: korzeń grzybienia – Radix Nymphaeae, kwiat grzybienia świeży – Flos Nymphaeae recens.
• Działanie lecznicze: wyciągi ze świeżych kwiatów są środkiem nasercowym i uspakajającym. Działają ogólnie uspakajająco, nasennie (z natężeniem zależnym od wrażliwości osobniczej) oraz hamują pobudzenie seksualne. Kłącza używano do pielęgnacji włosów, a z kwiatów produkowano wodę kwiatową. W polskiej medycynie ludowej świeże liście przykładano przy schorzeniach skóry (wrzody, wypryski, róża) oraz przy bólach głowy. Napar z suszonych liści stosowano wewnętrznie przy schorzeniach układu oddechowego. Na kresach wschodnich (przykład pochodzi z Dereszowic nad Prypecią) wywar z korzenia pito przy chorobach macicy, a wywar z kwiatu przy białych upławach.

Roślina barwierska:
Korzenie ze związkami soli żelaza stosowane były do barwienia na intensywny kolor zielony. Stare kłącza farbują na kolor czarny.