Mleko- wydzielina gruczołu mlekowego samic ssaków pojawiająca się w okresie laktacji. To pokarm towarzyszący człowiekowi od dnia narodzin. Pierwsze mleko, z jakim się stykamy, to mleko matki, które z czasem zastępowane jest mlekiem krowim, a w przypadku nietolerancji laktozy, np. mlekiem sojowym. Jako produkt żywnościowy dla człowieka największe znaczenie ma jednak mleko krowie. Inne rodzaje mleka np. sojowe, kozie, odtłuszczone, w proszku.
Zawartość
Mleko zawiera bardzo wiele ważnych substancji mineralnych, które są nam potrzebne do prawidłowego funkcjonowania, m.in: magnez –występuje w mleku zarówno w postaci związków rozpuszczonych (73-75% ogólnej ilości), jak i w postaci koloidalnej – fosforanów i cytrynianów. Tylko niewielka ilość magnezu (15%) występuje jako wolne jony. Magnez wpływa na stabilność termiczną mleka. Poza tym jest cennym źródłem wapnia. W mleku krowim od 1 do 1,2 g/l. Ok 2/3 całego wapnia związane jest z kazeiną w postaci dwu- i trójwapniowego fosforanu. 10% wapnia występuje w formie jonowej, a ok. 20% jako niezjonizowane węglany, fosforany i cytryniany. Następnym ważnym pierwiastkiem jest potas. Występuje głównie w postaci wolnych jonów. Zawartość waha się w granicach 1,35-1,55 g/l. Zawartość potasu zależna jest od zawartości sodu. Im mniej sodu, tym więcej potasu. Mleko zawiera również witaminy tj. A, D, K, E, C, PP oraz te z grupy B.
Działanie
Zmniejsza ryzyko chorób takich jak osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, rak jelita grubego i choroby niedokrwiennej serca. Mleko nie powoduje również raka, chociaż istnieje pewna zależność między nadmiarem tłuszczu a ryzykiem raka prostaty, okrężnicy i płuc. Z drugiej strony, zawarte w mleku witamina D i wapń pomagają chronić komórki przed rakiem. Dieta bogata w wapń, hamując apetyt, pomaga schudnąć. Oznacza to, że wbrew niektórym opiniom mleko nie sprzyja tyciu, a wręcz przeciwnie. Picie mleka jest niebezpieczne tylko w sytuacji uczulenia na laktozę, ale nie znaczy to, że mleko jest całkowicie zakazane, zwykle można po nie sięgać, ale w małych ilościach.
Zastosowanie
Mleko i produkty mleczarskie ze względu na swoje wartości odżywcze i dietetyczne stanowią dobry dodatek do wielu produktów spożywczych. W gastronomii mleka używamy do zup np. chłodnika litewskiego, napojów mlecznych np. kakao, deserów np. budyń, dodatków do potraw np. do ciast drożdżowych oraz sosów np. waniliowych. Jeśli chodzi o kosmetykę, można zakosztować kąpieli z dodatkiem mleka i miodu, co natychmiastowo nawilży naszą skórę.
Zawartość
Mleko zawiera bardzo wiele ważnych substancji mineralnych, które są nam potrzebne do prawidłowego funkcjonowania, m.in: magnez –występuje w mleku zarówno w postaci związków rozpuszczonych (73-75% ogólnej ilości), jak i w postaci koloidalnej – fosforanów i cytrynianów. Tylko niewielka ilość magnezu (15%) występuje jako wolne jony. Magnez wpływa na stabilność termiczną mleka. Poza tym jest cennym źródłem wapnia. W mleku krowim od 1 do 1,2 g/l. Ok 2/3 całego wapnia związane jest z kazeiną w postaci dwu- i trójwapniowego fosforanu. 10% wapnia występuje w formie jonowej, a ok. 20% jako niezjonizowane węglany, fosforany i cytryniany. Następnym ważnym pierwiastkiem jest potas. Występuje głównie w postaci wolnych jonów. Zawartość waha się w granicach 1,35-1,55 g/l. Zawartość potasu zależna jest od zawartości sodu. Im mniej sodu, tym więcej potasu. Mleko zawiera również witaminy tj. A, D, K, E, C, PP oraz te z grupy B.
Działanie
Zmniejsza ryzyko chorób takich jak osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, rak jelita grubego i choroby niedokrwiennej serca. Mleko nie powoduje również raka, chociaż istnieje pewna zależność między nadmiarem tłuszczu a ryzykiem raka prostaty, okrężnicy i płuc. Z drugiej strony, zawarte w mleku witamina D i wapń pomagają chronić komórki przed rakiem. Dieta bogata w wapń, hamując apetyt, pomaga schudnąć. Oznacza to, że wbrew niektórym opiniom mleko nie sprzyja tyciu, a wręcz przeciwnie. Picie mleka jest niebezpieczne tylko w sytuacji uczulenia na laktozę, ale nie znaczy to, że mleko jest całkowicie zakazane, zwykle można po nie sięgać, ale w małych ilościach.
Zastosowanie
Mleko i produkty mleczarskie ze względu na swoje wartości odżywcze i dietetyczne stanowią dobry dodatek do wielu produktów spożywczych. W gastronomii mleka używamy do zup np. chłodnika litewskiego, napojów mlecznych np. kakao, deserów np. budyń, dodatków do potraw np. do ciast drożdżowych oraz sosów np. waniliowych. Jeśli chodzi o kosmetykę, można zakosztować kąpieli z dodatkiem mleka i miodu, co natychmiastowo nawilży naszą skórę.
