Goździki to wysuszone pąki kwiatowe goździkowca, tropikalnego drzewa z rejonów Madagaskaru i Zanzibaru. Jako przyprawa mają postać ciemno brązowych, drobnych, twardych gałązek, przypominających małe gwoździe (słowo goździk pochodzi od łacińskiego: clavus, oznaczającego gwóźdź).

Sposoby użycia goździków

Goździki stosuj bardzo oszczędnie, ponieważ użyte w nadmiarze szybko zdominują każdy smak. Dodawaj je na początku gotowania lub pieczenia w całości. Możesz je również utrzeć w moździerzu, zmielić w młynku do kawy bądź zaparzyć, zalewając gorącą (ale nie wrzącą) wodą. Uzyskany w ten sposób goździkowy wywar zachowuje świeżość nawet przez kilka tygodni. Dzięki bardzo silnym właściwościom antyseptycznym goździki nie pleśnieją, ani nie psują się, przez co przedłużają trwałość potraw, w których zostały użyte.

Właściwości lecznicze goździków

Jeżeli chcesz wykorzystać nie tylko walory smakowe, ale również właściwości lecznicze goździków, kupuj przyprawę pochodzącą jedynie z ekologicznych upraw. Goździki to silne przeciwutleniacze (hamujące destrukcyjny wpływ wolnych rodników na organizm ludzki). Działają również przeciwbólowo, wykrztuśnie i odkażająco oraz wzmacniają układ odpornościowy.

Goździki na słodko

Wyrazisty, ciepły, korzenny, lekko pikantny smak i intensywny słodko-gorzki aromat goździków dodaje świeżości potrawom i napojom. Goździki są szczególnie lubiane jako składnik grzanego wina, piwa, smakowych kaw i herbat. To również niezastąpiony dodatek do kompotów (szczególnie wigilijnego kompotu z suszu) oraz owocowych deserów. Goździki to też punkt obowiązkowy pierników i korzennych ciasteczek.

Goździki jako składnik pasztetów, sosów i marynat

Dzięki ciekawemu kształtowi, goździki idealnie sprawdzają się w roli świątecznych dekoracji, np. umieszczone w pomarańczy lub zawieszonych na choince małych jabłuszkach. Wbite w mięso wzbogacają aromat pieczeni, sosów oraz rosołu. Są idealne jako wzmacniacz smaku dziczyzny, szczególnie potraw z zająca i jelenia. Goździki wchodzą w skład rozmaitych mieszanek smakowych. Najczęściej spotykane to: curry, przyprawa do piernika, uniwersalna arabska przyprawa lub pasta Ras el Hanout (zawierająca ponad 30 składników) oraz angielski, dojrzewający sos Worcestershire (obowiązkowy dodatek m. in. do sałatki Cezar).

Uwaga: goździków nie powinny jeść kobiety w ciąży, matki karmiące oraz małe dzieci.
Curry

Curry

Curry to mieszanka przypraw. Podstawą jest kurkuma, która nadaje jej żółto-pomarańczowy kolor. Dobór reszty przypraw zależy od upodobań wytwórcy, jednak najczęściej spotykane są mieszanki z imbirem, pieprzem, solą, kolendrą, czosnkiem, cynamonem, chili, kminkiem i gałką muszkatołową. Czasem dodaje się również kardamon, szalotkę, gorczycę czarną i goździki. W Indiach słowo „curry” oznacza potrawę w gęstym sosie lub gulasz.

Jałowiec

Jałowiec

Jałowiec jest przyprawą o intensywnym korzennym, słodko-gorzkim smaku. Można go kupić w formie suszonych szyszkojagód. Są to owoce krzewu jałowca. Jałowiec wykorzystuje się do przygotowania marynat do mięs. Najczęściej łączy się go z winem, zielem angielskim, pieprzem i majerankiem. Jagody jałowca pasują do dziczyzny, wołowiny i wieprzowiny. Można z nich też zrobić nalewkę.

Gałka muszkatołowa

Gałka muszkatołowa

Gałki muszkatołowej używamy w kuchni na co dzień, doprawiając nią zarówno desery, jak i dania obiadowe. Jest aromatyczna, ale delikatna, dlatego pasuje do wielu potraw. Nadaje się zarówno do dań kuchni orientalnej, jak i polskiej. Szczypta gałki muszkatołowej nadaje charakterystyczny smak flakom i bigosowi. Bez niej nie powstanie piernik ani grzaniec.

Cząber

Cząber

Cząber to wyrazista, pikantna przyprawa stosowana do zup, gulaszy, potraw przyrządzanych z roślin strączkowych i farszów. Wyróżnia się jej dwa rodzaje – letnią (łagodniejszą) i zimową (ostrzejszą). W kulturze ludowej stosowana była dawniej jako silny afrodyzjak. Obecnie można ją znaleźć również jako dodatek do past do zębów, olejków eterycznych i mydeł. Cząber działa antyseptycznie i łagodzi biegunki.

Anyż

Anyż

Anyż to przyprawa występująca w dwóch odmianach – biedrzeniec anyż (znany też jako anyżek) i anyż gwiazdkowy (gwiaździsty). Obie wersje mają bardzo szerokie zastosowanie kulinarne. Anyż dodaje się zarówno do dań na słodko, jak i na słono. Biedrzeniec anyż to nadaje wyjątkowy aromat gotowanym warzywom, napojom, rybom i owocom morza. Gwiazdki anyżu to niezastąpiony dodatek do bożonarodzeniowych wypieków i pierników. Anyż w gwiazdkach doskonale podkreśla również smak dań kuchni chińskiej i orientalnej.

Estragon

Estragon

Estragon jest byliną cenioną za swoje właściwości kulinarne oraz lecznicze. Posiada wyrazisty, lekko gorzki smak. Wykazuje działanie wzmagające apetyt i usprawniające procesy trawienne. W kuchni najczęściej wykorzystuje się suszone liście estragonu jako przyprawę do dań mięsnych, ryb, sałatek i rozmaitych sosów (tatarskiego, bearnaise, remoulade etc.). Estrgonem przyprawia się również warzywa, np. duszoną marchewkę, ziemniaki, grzyby i buraki oraz zupy - zawsze pod koniec gotowania.

Pieprz

Pieprz

Pieprz, choć jest tak popularną przyprawą, ma również mało znane odmiany (np. hoja santa). Wśród najbardziej cenionych pod względem kulinarnym są pieprz cayenne i zielony, które zyskały renomę w kuchni francuskiej. Niektóre rodzaje pieprzu (jak ziołowy) są po prostu mieszankami różnych przypraw, inne zaś (jak syczuański) to rzadko występujące ziarna mielone bez domieszek. Uprawa większości gatunków pieprzowca możliwa jest w warunkach tropikalnych, ale niektóre mogą urosnąć także w Polsce.

Hibiskus

Hibiskus

Hibiskus, nazywany inaczej malwą sułtańską, to kwiat, z którego robi się ziołowy napar. Roślina wydaje kwiatostan w odcieniach czerwieni, bieli oraz żółci. Napój z suszonych kwiatów hibiskusa to karkade. Napar można urozmaicić, dodając do herbaty np. kardamon, cynamon, wanilię lub imbir. Herbatę z hibiskusa podaje się, na ciepło lub zimno – z dużą ilością cukru. Do naparu można też dodać świeże liście mięty, sok z pomarańczy lub cytryny, a także wodę kwiatową (np. różaną). Hibiskus dostępny jest w sklepach zielarskich i herbacianych oraz aptekach.