Słownik kulinarny

f

Fasola

Fasola
fot. Fotolia
Fasola jest to rodzaj roślin jednorocznych i bylin z rodziny bobowatych, do której zalicza się ok. 96 gatunków, a uprawianych jest ok. 20.  Pochodzi z Ameryki Północnej i Południowej, a rozprzestrzeniła się jej uprawa po całym świecie od czasów  wypraw Krzysztofa Kolumba. Największe zróżnicowanie upraw fasoli występuje w tropikach, natomiast w strefie klimatu umiarkowanego, w tym też w Polsce najbardziej znane są dwa rodzaje: fasola zwykła i wielokwiatowa.

Łodyga fasoli jest zielona, cienka i wijąca się, osiągająca nawet 6 metrów długości. Częścią jadalną rośliny są owoce, które przybierają postać spłaszczonych lub cylindrycznych strąków, w których znajdują się nasiona. Poszczególne gatunki różnią się między sobą wielkością (jaś, boston, cannellino) i barwą (biała, różowa, czarna, marmurkowa).

Surowa fasola zawiera fazynę, która powoduje zlepianie się erytrocytów. Spożycie surowych nasion może spowodować wymioty i biegunkę, a w ekstremalnych warunkach nawet śmierć. Dopiero wysoka temperatura gotowania doprowadza do uwolnienia się fazyny i spożycie staje się bezpieczne, a nawet pożądane ze względu na bogactwo składników odżywczych.

Fasola jest ceniona przede wszystkim na białko. Jest ona trzecim po soi i grochu źródłem odżywczego białka roślinnego. Poza tym jest ona bogata w witaminy – szczególnie z grupy B, a zwłaszcza B1, która działa przeciwdepresyjnie, poprawia pamięć i zdolność logicznego myślenia – oraz minerały. Nie zawiera sodu w przeciwieństwie do grochu, a zawiera potas, fosfor, wapń, a także substancje hamujące rozrost komórek nowotworowych. Zawiera również rozpuszczalny błonnik, który pomaga usuwać z organizmu cholesterol. Niestety fasola jest ciężkostrawna, dlatego nie zaleca się jej spożywania kobietom w ciąży i karmiącym, dzieciom, osobom starszym oraz mającym problemy z zaparciami.

Z fasoli przygotowuje się sałatki, kremy, sosy oraz zupy. Najczęściej jednak jest podawana w formie saute.