Fakty i mity na temat wody z kranu

W Polsce nie mamy szacunku i zaufania do wody z kranu. Obawy dotyczące spożywania wody wodociągowej są tak silnie zakorzenione w świadomości społeczeństwa, że urosły do rangi fobii. Poznaj też przepisy Grzegorza Łapanowskiego!

         
ocena: 5/5 głosów: 3
Fakty i mity na temat wody z kranu
Faktem jest, że jakość wody wodociągowej w Polsce jeszcze 10 lat temu pozostawiała wiele do życzenia. I z tego właśnie okresu pochodzą przestrogi naszych rodziców przed wodą z kranu, która powoduje choroby. Mimo, że na przestrzeni lat jakość wody w Polsce poprawiła się dzięki inwestycjom poczynionym w miejskich wodociągach, my nadal boimy się zmienić nasze nawyki.

Czy słusznie? Czy kranówka jest bezpieczna i zdrowa? Czy wodę z kranu można pić? Postaramy się rozwiać wszelkie wątpliwości. Artykuł ilustrujemy przepisami Grzegorza Łapanowskiego, na potrawy które powstały podczas warsztatów kulinarnych z marką BRITA.

MIT: Nie wolno pić wody z kranu!

Woda z wodociągów musi spełniać rygorystyczne normy, wyznaczone przez Rozporządzenie Ministra Zdrowia. Nowoczesne technologie używane w wodociągach pozwalają na efektywne i skuteczne oczyszczenie wody. Wszelkie badania pokazują, że polskie wodociągi dostarczają do naszych kranów bezpieczną wodę. Jest ona pod nieustanną kontrolą, dzięki czemu spełnia wszelkie normy bezpieczeństwa.

Pogorszenie walorów użytkowych wody z kranu może być spowodowane wieloma czynnikami i często związane jest z samym procesem uzdatniania wody, bądź z jej transportem. Choć nie są to czynniki negatywnie wpływające na stopień bezpieczeństwa wody, to mają one wpływ na pogorszenie jej walorów użytkowych, czyli smaku, zapachu, barwy.

https://gotujmy.pl/work/privateimages/sources/2014/04/02/imgNoLx5K.jpg

Dorsz z pieca na puree z selera z topinamburem + tatar z buraków + surowe jabłko

- 600 g filetów z dorsza bez skóry
- 1 zielona papryka
- 1 mała papryczka chili
- 2 szalotki
- Ząbek czosnku
- Sos sojowy
- Kawałek masła
- Sól, czarny pieprz
Do podania
- 1 winne jabłko

Filety z dorsza umyj i osusz. Podziel na porcje. Układaj na wysłanej pergaminem blasze. Przypraw delikatnie solą i czarnym pieprzem. Wstaw na kilka minut do piekarnika nagrzanego do 180 stopni. W tym czasie na rozgrzanym maśle podsmaż pokrojone w bardzo drobna kostkę: paprykę, szalotkę i czosnek. Dopraw całość sosem sojowym i świeżo mielonym czarnym pieprzem. Rozłóż na wierzchu każdej porcji dorsza i zapiekaj jeszcze kilka minut. Przed podaniem na każdej porcji ryby ułóż pokrojone w zapałkę winne jabłko.

Puree z selera z topinamburem

- 1 duży korzeń  selera
- Kilka bul topinambura
- Śmietanka 30 %
- Kawałek masła
- Sól, czarny pieprz
 
Selera i topinambur obierz i pokrój w równą kostkę.  Z kawałków pergaminu zrób sakiewki, napełnij je lekko osolonymi wymieszanymi  z masłem warzywami  i piecz w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni aż będą miękkie. Przerzuć do rondla, dodaj śmietanki, przypraw solą i pieprzem. Utrzyj na gładkie puree. Podawaj z kawałkami pieczonego dorsza. Obok ułóż solidną porcję tatara z pieczonych buraków.

Tatar z pieczonych buraków

- Kilka średnich buraków
- 1 dojrzały granat
- 2-3  łyżki miodu
- Szczypta mielonego kminu rzymskiego
- Sok z cytryny
- Kilka łyżek dobrej oliwy
- Kilka gałązek kolendry
- Tabasco
- Sól, czarny pieprz

Upiecz buraki w piekarniku nagrzanym do 180 stopni (aż staną się miękkie). Ostudź i obierz ze skóry, a następnie obierz w drobną kostkę. Z granata wyłuskaj nasiona i  zmieszaj je z burakami. Dopraw do smaku szczyptą kminu rzymskiego, solą, czarnym pieprzem i miodem wymieszanym z sokiem z cytryny i oliwą. Opcjonalnie kilka kropel Tabasco.  Całość posyp dużą ilością drobno posiekanej, świeżej kolendry.

MIT: Chlor, zawarty w wodzie z kranu, jest szkodliwy dla zdrowia!

Jednym z czynników wpływających na pogorszenie walorów użytkowych wody jest chlor, używany w sieci wodociągowej, jako środek dezynfekujący. Jego obecność w wodzie świadczy o bezpieczeństwie bakteriologicznym. Chlor chroni też wodę przed rozwojem szkodliwych mikroorganizmów w trakcie transportu ze stacji uzdatniania do naszego domu. Niestety ma nieprzyjemny smak i zapach, przez co negatywnie wpływa na walory zapachowe i smakowe naszej wody kranowej.

Często uważamy, iż chlor jest szkodliwy. Dobra informacja jest taka, iż dawki chloru dodawane do wody są całkowicie bezpieczne. Co więcej, usunięcie chloru i jego związków za pomocą filtrów do wody jest niezwykle proste i skuteczne.

MIT: Wodę z kranu można pić tylko po przegotowaniu!

To stereotyp, który jest skutkiem nieuzasadnionych obaw przed spożyciem wody skażonej bakteriologicznie. Tymczasem woda kranowa jest bezpieczna bakteriologicznie, a co za tym idzie jej gotowanie nie ma sensu – w ten sposób nie pozbędziemy się śladowych ilości ewentualnych zanieczyszczeń, które są w niej obecne i nie poprawimy jej smaku.

Z obawy przed piciem wody z kranu 57% Polaków do codziennej konsumpcji używa wody mineralnej. Niektórzy wykorzystują wodę mineralną nawet do przygotowywania gorących napojów i potraw. Tymczasem jest to woda przeznaczona do konsumpcji na zimno i nie nadaje się do takich zastosowań. Zawiera ona większą ilość soli i minerałów niż woda z kranu, dlatego kawa, herbata i niektóre posiłki przygotowane na jej bazie mogą być niesmaczne. Wapń i magnez w niej zawarte utrudniają gotowanie do tzw. miękkości warzyw oraz mięsa i utrudniają wyparzanie się kawy i herbaty.

https://gotujmy.pl/work/privateimages/sources/2014/04/02/imgUoJmGS.jpg

Sałatka kus kus z pieczonymi korzeniowymi warzywami antrykotem wołowym i masłem miso

- Szklanka kaszy kus kus
- Kilka kolorowych marchewek
- 1 korzeń pietruszki
- Kilka gałązek natki pietruszki
- Kilka gałązek tymianku
- Szczypta kminu rzymskiego
- 2 łyżki miodu
- Oliwa lub olej
- Cytryna
- Sól, czarny pieprz

- Stek z antrykotu
- Kawałek dobrego masła
- Łyżka białej pasty miso
- Sól, czarny pieprz
- Olej

Kaszę kus kus wymieszaj ze szczypta kminu rzymskiego. Zalej wrzątkiem na wysokość około pół cm ponad kaszę. Odstaw, żeby spęczniała. Marchewki i pietruszkę umyj i obierz. Pokrój na 2-3 cm kawałki. Ułóż je na blasze, przypraw solą i pieprzem, a na koniec delikatnie polej oliwą oraz miodem. Na wierzch połóż gałązki tymianku. Wstaw do piekarnika nagrzanego do 180 stopni i piecz około 30 minut. Po wyjęciu odstaw na bok, żeby wystygły.

Do kaszy dodaj posiekaną drobno natkę pietruszki oraz pokrojone w plasterki pieczone warzywa. Dolej 2-3 łyżki oliwy lub oleju. Dopraw do smaku solą, czarnym pieprzem, sokiem i skórką cytryny. Odstaw na czas smażenia mięsa, aby smaki się przegryzły.

Do miękkiego masła dodaj białą pastę miso, szczyptę świeżo mielonego czarnego pieprzu i dobrze wymieszaj. Na rozgrzaną patelnię z odrobiną oleju połóż stek. Smaż po kilka minut na każdej ze stron, tak aby stek osiągnął ulubiony stopień wysmażenia. Przypraw odrobiną soli a pod koniec smażenia dorzucić na patelnię masło.Zaczekaj aż się dobrze rozpuści i otoczy mięso z każdej strony tworząc rodzaj sosu. Gotowe danie podawaj z sałatką z kaszy kus kus.

MIT: Kamień osadzający się na dnie czajnika to dowód złej jakości wody z kranu!

Niepokój Polaków budzi też twarda woda i związane z nią zjawisko osadzania się kamienia w czajnikach i pralkach. Niewielu z nas ma świadomość, iż zjawisko to jest spowodowane zawartością minerałów rozpuszczonych w wodzie, głównie magnezu i wapnia. Duża zawartość tych dwóch pierwiastków jest również przyczyną tego, że herbata bywa mętna i źle się parzy, a na jej powierzchni powstaje nieapetyczny kożuch.

Narzekając na twardość wody kupujemy jednocześnie wody butelkowane, których producenci chwalą głównie za dużą zawartość minerałów – w tym głównie wapnia i magnezu. Warto zatem pamiętać, iż filtry do wody BRITA skutecznie radzą sobie z redukcją twardości wody, dzięki czemu pozbędziemy się opisywanych problemów. Zaledwie 20% redukcja związków wapnia i magnezu pozwala na pozbycie się tego uporczywego problemu. Ta częściowa redukcja nie pozbawia jednak wody cennych dla zdrowia związków i minerałów.

Mówiąc o wodzie kranowej, często twierdzimy iż jest pozbawiona minerałów. Jako źródło minerałów traktujemy głównie butelkowaną wodę mineralną. Tymczasem nic bardziej mylnego. Woda kranowa zawiera niewiele mniej minerałów niż często kupowana stołowa lub źródlana woda butelkowana. Warto przy tej okazji pamiętać, iż ludzki organizm jest w stanie pobrać minerały z wody w ograniczonym stopniu. Głównym ich źródłem dla człowieka jest pożywienie.

https://gotujmy.pl/work/privateimages/sources/2014/04/02/imgU4MTI0.jpg

Kisiel z cytrusami i waniliową śmietaną

- 4-5 soczystych pomarańczy
- 2- 3 łyżki nalewki pomarańczowej lub dobrego likieru
- Limonka
- Kilka łyżeczek brązowego  cukru
- Łyżka masła
- Cynamon
- Anyż
- 2 -3 łyżeczki mąki ziemniaczanej
- 200 ml śmietany 30 %
- Esencja waniliowa
- Laska wanilii
- Szklanka filtrowanej wody

Pomarańcze sparz we wrzątku i solidnie umyj. Dwie z nich obierz ze skórki i wyfiletuj. Skórki dokładnie oczyść z albedo (białej części) i pokrój w cienkie paski. Z reszty pomarańczy i limonki wyciśnij sok.

W rondlu rozgrzej masło z częścią brązowego cukru. Wrzuć skórki i wlej trochę wody. Gotuj kilka minut na niewielkim ogniu. Dodaj filety z pomarańczy, likier pomarańczowy, kawałek laski cynamonu i gwiazdkę anyżu i duś wszystko kilka minut. Następnie dolej sok oraz resztę wody. Całość zagotuj. Dopraw do smaku brązowym cukrem.

W odrobinie zimnej wody wymieszaj mąkę ziemniaczaną. Wlej do rondla, intensywnie mieszając aż kisiel zgęstnieje. 
Śmietanę ubij na wysokich obrotach miksera. Dodaj kilka kropel esencji waniliowej. Rozlej kisiel do pucharków. Na wierzch połóż po dużej łyżce śmietany waniliowej. Deser można podawać na ciepło lub na zimno.



MIT: Jakość wody w Polsce jest gorsza, niż jakość wody w Europie

Polska woda kranowa podlega szczegółowej kontroli, a normy które musi spełniać są zawarte w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku (z późniejszymi zmianami zawartymi w rozporządzeniu z dnia 20 kwietnia 2010  roku). Wymagania stawiane jakości naszej wody są tak samo szczegółowe i surowe jak wymagania unijne.

Po przystąpieniu naszego kraju do Unii Europejskiej niektóre z nich, jak np., te dotyczące znieszczyczeń będących pochodną stosowania nawozów sztucznych zostały wręcz złagodzone. Ewentualne różnice w jakości wody dotyczą tylko i wyłącznie jej parametrów użytkowych – stopnia twardości oraz zapachu i smaku. Według badań przeprowadzonych przez firmę BRITA w 2010 roku, w Polsce najlepszą (a więc miękką i o przyjemnym zapachu) wodę mają mieszkańcy Zakopanego, czerpiący ją bezpośrednio z gór. W Europie prym wiedzie natomiast Wiedeń. W stolicy Austrii w sieci wodociągowej płynie woda prosto z Alp!

MIT: Woda z kranu jest gorsza od wody mineralnej!

Nukowcy z Politechniki Łódzkiej poddali analizie i porównali skład najlepiej sprzedających się wód butelkowanych z łódzką kranówką (badania przeprowadzone przez Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechniki Łódzkiej w 2009 roku – przy. red.). W laboratorium wykonano badania na zawartość najważniejszych składnikow mineralnych oraz sprawdzono czy skład wody jest zgodny z tym, co producenci napisali na etykiecie. Okazało sie, że tylko 15 proc. wód w butelce ma lepszą jakość od kranówki. Na rynku jest ponad 200 rodzajów wód butelkowanych, eksperci twierdzą, że tylko ok. 30 spełnia wymogi wody mineralnej.