Na szczególne uznanie zasługują tradycyjne żydowskie potrawy podawane w święta religijne jak np.: sukkot, chanuka, purim, pascha czy szawuot.
Koszerność
Cechą która wyróżnia kuchnie żydowską od innych jest pojęcie koszerności określone przez kaszrut, czyli część żydowskiego prawa, które reguluję jakie potrawy wolno spożywać i jak należy je przygotowywać. Przepisy dotyczą również gatunków mięs, które można jeść, oraz sposoby uboju zwierząt. Żeby potrawa była koszerna nie można np.: przyrządzać potraw mlecznych i mięsnych w tych samych naczyniach ani spożywać ich jednocześnie.
Wielokulturowość
Kuchnia żydowska łączy w sobie elementy wielu kultur, regionalnych przyzwyczajeń i przepisów. Zawirowana historia i częste tułaczki narodu żydowskiego spowodowały, że ich narodowa kuchnia musiała dostosować się do panujących warunków. Dlatego znajdziemy w niej elementy kuchni dalekowschodniej, niemieckiej, hiszpańskiej czy wschodnio-europejskiej.
Niektóre potrawy, które uważamy za żydowskie mogą pojawiać się również w innych kulturach kulinarnych. W kuchni polskiej znajdziemy chociażby karpia po żydowsku, chałkę, macę, sałatkę galicyjską czy koszerną śliwowicę. W kuchni austriackiej – popularny strudel. Gołąbki są bardzo popularne we Wschodniej Europie, bliny i pyzy są znane wszystkim Niemcom, a w większości greckich restauracji znajdziemy żydowski falafel i humus. Tak naprawdę połączenie tych wszystkich różnorodnych potraw w jeden styl gotowania tworzy dopiero żydowską kuchnie.
Odmiany kuchni żydowskiej
Kuchnie żydowską możemy podzielić na trzy odmiany
- kuchnia Żydów z Bliskiego wschodu – kuchnia bardzo podobna do kuchni arabskiej
- kuchnia Żydów sefardyjskich – posiada dużo cech kuchni iberyjskich
- kuchnia Żydów askenazyjskich - ma w sobie cechy kuchni polskiej, rosyjskiej i niemieckiej
Wspólnymi cechami większości odmian kuchni żydowskich jest obfite stosowanie niektórych przypraw - gałki muszkatołowej, goździków, szafranu i kminku. Oprócz tego bardzo częste używanie cebuli i czosnku, stosowanie, zamiast niedozwolonego smalcu, tłuszczu drobiowego, używanie cukru lub miodu także do potraw mięsnych i rybnych oraz rozdrabnianie, poprzez mielenie lub ucieranie, składników potraw.
Chała, bajgle, knyszes i bliny
Każdy tradycyjny posiłek żydowski powinien rozpocząć się od łamania chleba. W Szabat i święta, je się specjalny, bardzo słodki i złocisty chleb z jajek – chałę. Najczęściej bochenek zapleciony jest w warkocz lub inny kształt. Na Rosz-Haszana podaje się chałę w kształcie koła.
Bajgel to nic innego jak kawałek chleba w kształcie pączka, który jest gotowany przed upieczeniem. Musi być w środku miękki, ciepły i gąbczasty, natomiast na zewnątrz chrupiący. Często posypuję się go ziarnami sezamu, maku albo przyprawami. Tradycja pieczenia bajgli sięga co najmniej 400 lat. Odmiana amerykańska podawana jest z serkiem śmietankowym i wędzonym łososiem. Polskim wypiekiem, który bardzo przypomina bajgle są krakowskie obwarzanki.
Knysza to dobra przekąska, przystawka albo dodatek do dania głównego. Jest to mączna pyza, którą nadziewa się różnymi farszami. Prawidłowo upieczona knysza jest brązowa i lekko chrupiąca na wierzchu.
Bliny to cienkie naleśniki z nadzieniem, najczęściej podawane są jako główne danie, albo dodatek do dania. Wypełnia się je słodzonym serkiem albo puree ziemniaczanym z cebulą. Mogą stanowić również deser, jeśli nadziejemy je owocami, jabłkiem, wiśnią czy jagodami.
Bliny z nadzieniem serowym są tradycyjnym daniem w czasie święta Szawuot, czyli wtedy, kiedy jedzone są posiłki mleczne.
Koszerność
Cechą która wyróżnia kuchnie żydowską od innych jest pojęcie koszerności określone przez kaszrut, czyli część żydowskiego prawa, które reguluję jakie potrawy wolno spożywać i jak należy je przygotowywać. Przepisy dotyczą również gatunków mięs, które można jeść, oraz sposoby uboju zwierząt. Żeby potrawa była koszerna nie można np.: przyrządzać potraw mlecznych i mięsnych w tych samych naczyniach ani spożywać ich jednocześnie.
Wielokulturowość
Kuchnia żydowska łączy w sobie elementy wielu kultur, regionalnych przyzwyczajeń i przepisów. Zawirowana historia i częste tułaczki narodu żydowskiego spowodowały, że ich narodowa kuchnia musiała dostosować się do panujących warunków. Dlatego znajdziemy w niej elementy kuchni dalekowschodniej, niemieckiej, hiszpańskiej czy wschodnio-europejskiej.
Niektóre potrawy, które uważamy za żydowskie mogą pojawiać się również w innych kulturach kulinarnych. W kuchni polskiej znajdziemy chociażby karpia po żydowsku, chałkę, macę, sałatkę galicyjską czy koszerną śliwowicę. W kuchni austriackiej – popularny strudel. Gołąbki są bardzo popularne we Wschodniej Europie, bliny i pyzy są znane wszystkim Niemcom, a w większości greckich restauracji znajdziemy żydowski falafel i humus. Tak naprawdę połączenie tych wszystkich różnorodnych potraw w jeden styl gotowania tworzy dopiero żydowską kuchnie.
Odmiany kuchni żydowskiej
Kuchnie żydowską możemy podzielić na trzy odmiany
- kuchnia Żydów z Bliskiego wschodu – kuchnia bardzo podobna do kuchni arabskiej
- kuchnia Żydów sefardyjskich – posiada dużo cech kuchni iberyjskich
- kuchnia Żydów askenazyjskich - ma w sobie cechy kuchni polskiej, rosyjskiej i niemieckiej
Wspólnymi cechami większości odmian kuchni żydowskich jest obfite stosowanie niektórych przypraw - gałki muszkatołowej, goździków, szafranu i kminku. Oprócz tego bardzo częste używanie cebuli i czosnku, stosowanie, zamiast niedozwolonego smalcu, tłuszczu drobiowego, używanie cukru lub miodu także do potraw mięsnych i rybnych oraz rozdrabnianie, poprzez mielenie lub ucieranie, składników potraw.
Chała, bajgle, knyszes i bliny
Każdy tradycyjny posiłek żydowski powinien rozpocząć się od łamania chleba. W Szabat i święta, je się specjalny, bardzo słodki i złocisty chleb z jajek – chałę. Najczęściej bochenek zapleciony jest w warkocz lub inny kształt. Na Rosz-Haszana podaje się chałę w kształcie koła.
Bajgel to nic innego jak kawałek chleba w kształcie pączka, który jest gotowany przed upieczeniem. Musi być w środku miękki, ciepły i gąbczasty, natomiast na zewnątrz chrupiący. Często posypuję się go ziarnami sezamu, maku albo przyprawami. Tradycja pieczenia bajgli sięga co najmniej 400 lat. Odmiana amerykańska podawana jest z serkiem śmietankowym i wędzonym łososiem. Polskim wypiekiem, który bardzo przypomina bajgle są krakowskie obwarzanki.
Knysza to dobra przekąska, przystawka albo dodatek do dania głównego. Jest to mączna pyza, którą nadziewa się różnymi farszami. Prawidłowo upieczona knysza jest brązowa i lekko chrupiąca na wierzchu.
Bliny to cienkie naleśniki z nadzieniem, najczęściej podawane są jako główne danie, albo dodatek do dania. Wypełnia się je słodzonym serkiem albo puree ziemniaczanym z cebulą. Mogą stanowić również deser, jeśli nadziejemy je owocami, jabłkiem, wiśnią czy jagodami.
Bliny z nadzieniem serowym są tradycyjnym daniem w czasie święta Szawuot, czyli wtedy, kiedy jedzone są posiłki mleczne.
