Chili to ogólne określenie na grupę odmian papryki o ostrym smaku. Zalicza się do niej m.in. paprykę cayenne, habanero, jalapeno, piri-piri, czy serrano.

Co powoduje, że chili jest ostre?

Za ostrość papryki chili odpowiada zawarta w niej kapsaicyna, która drażni i rozgrzewa skórę oraz błony śluzowe. Dodatkowo kapsaicyna wzmaga apetyt, wydzielanie soków żołądkowych i ułatwia trawienie. Czasem również powoduje katar i kaszel. Chili ma również właściwości lecznicze – działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo, wzmacnia odporność i wspomaga pracę układu krążenia.

Z czym najlepiej smakuje chili?


Chili idealnie nadaje się do mięs grillowanych, pieczonych, ryb, ryżu, kasz, duszonych warzyw, surówek, sałatek, makaronu, zapiekanek i pizz. Ostrą paprykę można przygotować jako dodatek w formie sosu lub też posiekać na drobne kawałki i wymieszać z potrawą. Należy pamiętać, że im więcej tłuszczu w potrawie (tłuszcze pokrywają drobinki kapsaicyny), tym mniejszą ostrość papryczka chili do niej wniesie.

Jak ograniczyć ostrość papryczek chili? W jakiej formie można ją kupić?

Papryki chili najczęściej można kupić w sklepie nie tylko świeże, ale również suszone lub też zmielone. Aby ograniczyć ostrość chili, wystarczy usunąć z warzywa nasiona, które zawierają najwięcej kapsaicyny. Papryczek nie należy popijać wodą. Lepiej zjeść odrobinę chleba (skrobia redukuje ostrość),wypić trochę mleka (zawiera białko – kazeinę, która wychwytuje kapsaicynę) lub alkoholu np. piwa (alkohol rozpuszcza kapsaicynę).
Curry

Curry

Curry to mieszanka przypraw. Podstawą jest kurkuma, która nadaje jej żółto-pomarańczowy kolor. Dobór reszty przypraw zależy od upodobań wytwórcy, jednak najczęściej spotykane są mieszanki z imbirem, pieprzem, solą, kolendrą, czosnkiem, cynamonem, chili, kminkiem i gałką muszkatołową. Czasem dodaje się również kardamon, szalotkę, gorczycę czarną i goździki. W Indiach słowo „curry” oznacza potrawę w gęstym sosie lub gulasz.

Jałowiec

Jałowiec

Jałowiec jest przyprawą o intensywnym korzennym, słodko-gorzkim smaku. Można go kupić w formie suszonych szyszkojagód. Są to owoce krzewu jałowca. Jałowiec wykorzystuje się do przygotowania marynat do mięs. Najczęściej łączy się go z winem, zielem angielskim, pieprzem i majerankiem. Jagody jałowca pasują do dziczyzny, wołowiny i wieprzowiny. Można z nich też zrobić nalewkę.

Gałka muszkatołowa

Gałka muszkatołowa

Gałki muszkatołowej używamy w kuchni na co dzień, doprawiając nią zarówno desery, jak i dania obiadowe. Jest aromatyczna, ale delikatna, dlatego pasuje do wielu potraw. Nadaje się zarówno do dań kuchni orientalnej, jak i polskiej. Szczypta gałki muszkatołowej nadaje charakterystyczny smak flakom i bigosowi. Bez niej nie powstanie piernik ani grzaniec.

Cząber

Cząber

Cząber to wyrazista, pikantna przyprawa stosowana do zup, gulaszy, potraw przyrządzanych z roślin strączkowych i farszów. Wyróżnia się jej dwa rodzaje – letnią (łagodniejszą) i zimową (ostrzejszą). W kulturze ludowej stosowana była dawniej jako silny afrodyzjak. Obecnie można ją znaleźć również jako dodatek do past do zębów, olejków eterycznych i mydeł. Cząber działa antyseptycznie i łagodzi biegunki.

Anyż

Anyż

Anyż to przyprawa występująca w dwóch odmianach – biedrzeniec anyż (znany też jako anyżek) i anyż gwiazdkowy (gwiaździsty). Obie wersje mają bardzo szerokie zastosowanie kulinarne. Anyż dodaje się zarówno do dań na słodko, jak i na słono. Biedrzeniec anyż to nadaje wyjątkowy aromat gotowanym warzywom, napojom, rybom i owocom morza. Gwiazdki anyżu to niezastąpiony dodatek do bożonarodzeniowych wypieków i pierników. Anyż w gwiazdkach doskonale podkreśla również smak dań kuchni chińskiej i orientalnej.

Estragon

Estragon

Estragon jest byliną cenioną za swoje właściwości kulinarne oraz lecznicze. Posiada wyrazisty, lekko gorzki smak. Wykazuje działanie wzmagające apetyt i usprawniające procesy trawienne. W kuchni najczęściej wykorzystuje się suszone liście estragonu jako przyprawę do dań mięsnych, ryb, sałatek i rozmaitych sosów (tatarskiego, bearnaise, remoulade etc.). Estrgonem przyprawia się również warzywa, np. duszoną marchewkę, ziemniaki, grzyby i buraki oraz zupy - zawsze pod koniec gotowania.

Pieprz

Pieprz

Pieprz, choć jest tak popularną przyprawą, ma również mało znane odmiany (np. hoja santa). Wśród najbardziej cenionych pod względem kulinarnym są pieprz cayenne i zielony, które zyskały renomę w kuchni francuskiej. Niektóre rodzaje pieprzu (jak ziołowy) są po prostu mieszankami różnych przypraw, inne zaś (jak syczuański) to rzadko występujące ziarna mielone bez domieszek. Uprawa większości gatunków pieprzowca możliwa jest w warunkach tropikalnych, ale niektóre mogą urosnąć także w Polsce.

Hibiskus

Hibiskus

Hibiskus, nazywany inaczej malwą sułtańską, to kwiat, z którego robi się ziołowy napar. Roślina wydaje kwiatostan w odcieniach czerwieni, bieli oraz żółci. Napój z suszonych kwiatów hibiskusa to karkade. Napar można urozmaicić, dodając do herbaty np. kardamon, cynamon, wanilię lub imbir. Herbatę z hibiskusa podaje się, na ciepło lub zimno – z dużą ilością cukru. Do naparu można też dodać świeże liście mięty, sok z pomarańczy lub cytryny, a także wodę kwiatową (np. różaną). Hibiskus dostępny jest w sklepach zielarskich i herbacianych oraz aptekach.