Siemieniotka to szara zupa o aksamitnym, słodko-słonym smaku, w którym wyczuwalny jest lekki mleczny posmak.
„Dawna śląska kuchnia codzienna nie była zbyt atrakcyjna. Stół był raczej biedny, ale zawsze się można było przy nim najeść do syta. Jednak, kiedy przychodził okres bożonarodzeniowy, na który oczekiwano z nadzieją, pojawiała się możliwość jedzenia nawet w nadmiarze. Czas świąteczny to czas zdecydowanie odbiegający od zwykłej codzienności, który znajduje odzwierciedlenie w tradycjach kulinarnych.
Surowców i potraw świątecznych dotyczyły niekiedy różnorodne wierzenia i opowieści. Choćby ta, którą przytacza Marian Grzegorz Gerlich, autor wstępu do książki Elżbiety Łabońskiej "Śląska kucharka doskonała", który pisze:
"Było to tak, że jak się Pan Jezus urodził, to w Betlejem razem się spotkali Żydzi i poganie, co tam mieszkali. Spotkali się i trzeba było potem coś zjeść, bo już zgłodnieli, jak mówili o tym narodzeniu, i się też zastanawiali, co z tego będzie. To wtedy ugotowali „siemieniotkę” po raz pierwszy. Konopie, co były potrzebne przynieśli Żydzi. No a krupy, to przynieśli ci poganie, i to przez to nazywają się „pogańskie”. To przy siemieniotce była ta ich wieczerza. To na pamiątka tego, że była w dniu Bożego Narodzenia, teraz się jom też je na wilija (s. 11)."
Na gotujmy.pl możecie znaleźć przepis Bernadetty na polewkę z konopii Halinki, jak sama pisze "jedna z jej ulubionych wigilijnych potraw" >>>
Do chwili obecnej potrawa ta jest opisywana w literaturze jako regionalna, np. w "Śląskiej kucharce doskonałej". Także dzisiaj w śląskich domach siemieniotka jest podawana podczas wieczerzy wigilijnej, a przepis na tę potrawę jest przekazywany z pokolenia na pokolenie.
Sposób wykonania tej zupy opisuje Wera Sztabowa w książce "Krupnioki i moczka, czyli o kuchni śląskiej":
"Dawniej warzenie tej świątecznej polewki było pracą mozolną. Już w przeddzień Wigilii żarna od rana w ruchu, bo każda gospodyni musiała sobie namleć kaszy jaglanej na mąkę, która koniecznie potrzebna była do przyrządzania siemieniotki. A przygotowywano ją w następujący sposób: najpierw gotowano w osolonej i ocukrzonej wodzie ziarna konopi tak długo, aż popękały. Wodę z gotowania odlewano do osobnego naczynia, a konopie tłuczono w żelaznym albo kamiennym garnku tłuczkiem na miazgę. Potem zalewano konopie wrzącą wodą, dokładnie płukano, aż woda stawała się biała i zalewano przez sito do naczynia, w którym zbierano wywar z konopi.
Przecieranie powtarzano nieraz pięciokrotnie, aż z konopi pozostawały same kluseczki, a w naczyniu zebrało się wystarczająco konopnej polewki. Stawiano ją na piecu, zasypywano drobno zmieloną kaszą jaglaną i gotowano chwilę. Dla podniesienia smaku dodawano do niej przed podaniem na stół soli i cukru. (…) Zupę nakładano na głębokie talerze. (…) I w taki sposób na jednym talerzu spotykały się ziarna prosa, tatarki i konopi, według dawnych wierzeń mających siłę magiczną i wróżących powodzenie."
Więcej przepisów na śląskie potrawy na gotujmy? Hekele, parzybroda, moczka... >>>
W opracowaniu Z. Szrobry "Pożywienie ludności wiejskiej na Górnym Śląsku" czytamy: (…) jadłospis wigilii, który winien zawierać dziewięć potraw: po kąsku ze wszystkiego (…) a wśród nich przede wszystkim makówkę, niespożywaną w inne pory roku. Podobną rolę jeszcze w drugiej połowie ubiegłego wieku spełniała potrawa zwana siemioniotką, sporządzana z siemienia lnianego ubitego w zieleźnioku lub utartego w misce glinianej."
