Światło we włosach
13 grudnia w całym kraju, od południa aż po daleką północ obchodzi się święto światła i zimowego przesilenia. Wieczorem na ulicach można spotkać pochody ludzi ubranych w długie białe szaty, na czele których kroczy młoda dziewczyna z koroną świec na głowie.
Jest to właśnie Łucja, ma na sobie białą, sięgającą do kostek koszulę, przepasaną czerwoną wstążką, i aureolę, czyli wianek z borówkowych gałązek, w którym tkwią oprawki na świece lub dzisiaj– z uwagi na niebezpieczeństwo pożaru – żaróweczki. Pochód niesie światło oraz dobre uczynki - odwiedza sierocińce, hospicja.
Skąd wywodzi się tradycja pochodów z młodą dziewczyną na czele? Wychodzi na to, że Łucja jest spokrewniona z Mikołajem. Świętym Mikołajem, którego dzień tradycyjnie obchodzony 6 grudnia został przez reformację zabroniony (nie można było czcić świętych), ale zwyczaj dawania prezentów przetrwał lecz został przeniesiony na dzień Bożego Narodzenia.
Brodaty biskup został zastąpiony przedstawieniem dzieciątka Jezus, które w XVIII wieku często było odgrywane przez młode, ubrane w jasne stroje dziewczyny w wiankach, które miały symbolizować niewinność.
Święta Łucja na stole
Tradycja Dnia Świętej Łucji ma także głęboko kulinarny charakter – w domach matki wraz z najstarszym rodzeństwem wstają wczesnym rankiem, podają kawę z lussekatter – czyli pieczonymi specjalnie na tę okazję pszennymi bułeczkami z rodzynkami i szafranem, a potem najmłodsza córka w rodzinie wciela się w Łucję i budzi ojca – jako że jest zazwyczaj jedyną osobą w domu, która jeszcze śpi – tradycyjną piosenką o Łucji – „Santa Lucia”.
Za dawnych czasów Szwedzi jadali tego dnia aż do 7 śniadań suto podlewanych wódką. Dzisiaj na rozgrzanie w ciągu tego zimowego dnia pije się tradycyjny szwedzki glögg, z przyprawami korzennymi i bakaliami.
Zobacz przepisy na pszenne bułeczki lussekatter oraz glögg.
Święta Łucja symbolizuje światłość (łac. lux, światło), a jest co świętować, bo promieni słonecznych od tego dnia tylko przybywa. Łucja jest pełnym nadziei symbolem światła w środku ciemnej szwedzkiej zimy.
Rola Łucji w corocznym pochodzie jest marzeniem wielu młodych dziewczyn w Szwecji, obchody organizuje się już w szkołach, również lokalne gazety organizują plebiscyty na swoją Łucję. Z wielką pompą organizowane są także ogólnokrajowe wybory Łucji 2012 roku, podczas których równie ważne jak uroda kandydatek jest ich zaangażowanie w pomoc dla potrzebujących.
Przygotowanie do świąt
Dzień Świętej Łucji wypada prawie idealnie w środku adwentu, jest więc też dla Szwedów okazją do objadania się, niemalże jak jeden dzień karnawału w środku postu. Coraz bliżej Bożego Narodzenia łatwiej poczuć atmosferę świąt - w tym czasie odbywają się kiermasze świąteczne julmarknad, jada się pierniczki pepparkakor, pija glögg, Szwedzi wieszają świąteczne gwiazdy w oknach i przygotowują tradycyjne potrawy.
Polecamy także przepisy na świąteczne dania prosto ze Szwecji: czerwona kapusta,pierniczki pepparkakor, świąteczne klopsiki, szwedzka sałatka śledziowa z marynowanymi burakami, zapiekanka "Pokusa Janssona".
Tradycja obchodów Dnia św. Łucji przywędrowała także do Polski. W miastach, gdzie na uczelniach kształci się przyszłych skandynawistów (Gdańsk, Poznań, Kraków, Warszawa), studenci filologii szwedzkiej przygotują koncerty i orszaki.
Artykuł powstał dzięki materiałom i uprzejmości Ambasady Szwecji w Warszawie.
13 grudnia w całym kraju, od południa aż po daleką północ obchodzi się święto światła i zimowego przesilenia. Wieczorem na ulicach można spotkać pochody ludzi ubranych w długie białe szaty, na czele których kroczy młoda dziewczyna z koroną świec na głowie.
Jest to właśnie Łucja, ma na sobie białą, sięgającą do kostek koszulę, przepasaną czerwoną wstążką, i aureolę, czyli wianek z borówkowych gałązek, w którym tkwią oprawki na świece lub dzisiaj– z uwagi na niebezpieczeństwo pożaru – żaróweczki. Pochód niesie światło oraz dobre uczynki - odwiedza sierocińce, hospicja.
Skąd wywodzi się tradycja pochodów z młodą dziewczyną na czele? Wychodzi na to, że Łucja jest spokrewniona z Mikołajem. Świętym Mikołajem, którego dzień tradycyjnie obchodzony 6 grudnia został przez reformację zabroniony (nie można było czcić świętych), ale zwyczaj dawania prezentów przetrwał lecz został przeniesiony na dzień Bożego Narodzenia.
Brodaty biskup został zastąpiony przedstawieniem dzieciątka Jezus, które w XVIII wieku często było odgrywane przez młode, ubrane w jasne stroje dziewczyny w wiankach, które miały symbolizować niewinność.
Święta Łucja na stole
Tradycja Dnia Świętej Łucji ma także głęboko kulinarny charakter – w domach matki wraz z najstarszym rodzeństwem wstają wczesnym rankiem, podają kawę z lussekatter – czyli pieczonymi specjalnie na tę okazję pszennymi bułeczkami z rodzynkami i szafranem, a potem najmłodsza córka w rodzinie wciela się w Łucję i budzi ojca – jako że jest zazwyczaj jedyną osobą w domu, która jeszcze śpi – tradycyjną piosenką o Łucji – „Santa Lucia”.
Za dawnych czasów Szwedzi jadali tego dnia aż do 7 śniadań suto podlewanych wódką. Dzisiaj na rozgrzanie w ciągu tego zimowego dnia pije się tradycyjny szwedzki glögg, z przyprawami korzennymi i bakaliami.
Zobacz przepisy na pszenne bułeczki lussekatter oraz glögg.
Święta Łucja symbolizuje światłość (łac. lux, światło), a jest co świętować, bo promieni słonecznych od tego dnia tylko przybywa. Łucja jest pełnym nadziei symbolem światła w środku ciemnej szwedzkiej zimy.
Rola Łucji w corocznym pochodzie jest marzeniem wielu młodych dziewczyn w Szwecji, obchody organizuje się już w szkołach, również lokalne gazety organizują plebiscyty na swoją Łucję. Z wielką pompą organizowane są także ogólnokrajowe wybory Łucji 2012 roku, podczas których równie ważne jak uroda kandydatek jest ich zaangażowanie w pomoc dla potrzebujących.
Przygotowanie do świąt
Dzień Świętej Łucji wypada prawie idealnie w środku adwentu, jest więc też dla Szwedów okazją do objadania się, niemalże jak jeden dzień karnawału w środku postu. Coraz bliżej Bożego Narodzenia łatwiej poczuć atmosferę świąt - w tym czasie odbywają się kiermasze świąteczne julmarknad, jada się pierniczki pepparkakor, pija glögg, Szwedzi wieszają świąteczne gwiazdy w oknach i przygotowują tradycyjne potrawy.
Polecamy także przepisy na świąteczne dania prosto ze Szwecji: czerwona kapusta,pierniczki pepparkakor, świąteczne klopsiki, szwedzka sałatka śledziowa z marynowanymi burakami, zapiekanka "Pokusa Janssona".
Tradycja obchodów Dnia św. Łucji przywędrowała także do Polski. W miastach, gdzie na uczelniach kształci się przyszłych skandynawistów (Gdańsk, Poznań, Kraków, Warszawa), studenci filologii szwedzkiej przygotują koncerty i orszaki.
Artykuł powstał dzięki materiałom i uprzejmości Ambasady Szwecji w Warszawie.
