W dawnej Polsce zwane były Wieńcowem – jak łatwo się domyśleć – od dożynkowego symbolu zbiorów ziemi tworzonego ze zbóż i kwiatów. Prawdopodobnie Święto Plonów obchodzone było już w XVI lub XVII wieku. Właściciele majątków ziemskich wyprawiali je dla pracujących żniwiarzy – dla uczczenia trudu ich ciężkiej pracy przy zbiorach.
W różnych regionach kraju miały różny przebieg – elementem wyróżniającym dany region był też repertuar śpiewanych pieśni, układanych przez samych mieszkańców.
Powodzeniem cieszyły się liczne konkurencje – m.in. wyścigi furmanek, wdrapywanie się po słupie posmarowanym mydłem – na wierzchołku którego czekała nagroda – pętko kiełbasy czy flaszka gorzałki, oraz zawody w dojeniu krów.
Podczas uroczystości dożynkowych jednym z ważniejszych punktów imprezy jest wystawa wieńców dożynkowych. Są to okazałe wieńce, tworzone przez mieszkańców wsi z płodów ziemi – dominującym elementem powinno być tutaj zboże.
Wieńce są przeróżne – od prostych chochołów do bardzo skomplikowanych wyklejanych ziarnami figurek przedstawiających żniwiarzy oraz chłopskie chaty. Przygotowane wieńce są wystawiane do konkursu – i tutaj wyboru tego najpiękniejszego dokonuje specjalnie powołane jury – w składzie którego zazwyczaj znajdują się wójt, burmistrz, przedstawiciele samorządów czy Kół Gospodyń Wiejskich, lub głosują wszyscy przybyli goście.
Na zwycięzców najciekawszych „konstrukcji” czekają nagrody – zwykle przyznawane są nagrody pieniężne, które wieś przeznacza potem na zakup sprzętów do wiejskich świetlic, remonty czy okolicznościowe imprezy.
Obchody różnego kalibru
Dożynki mogą mieć różny zasięg. Są więc dożynki parafialne, gminne, powiatowe czy wojewódzkie. Wieńce biorące udział w rywalizacji na szczeblu parafialnym nie mogą rozpaść się po tygodniu – o ile oczywiście mieszkańcy chcą wystawić swój wieniec ponownie, np. na dożynkach gminnych czy powiatowych.
Organizacja obchodów może mieć różny charakter – czasem opiera się na uroczystej Mszy Św., wystawie wieńców oraz poczęstunku dla przybyłych gości (często jest to grochówka – gotowana w wielkim wojskowym kotle) lub ciasta przygotowywane przez gospodynie z Kół Gospodyń Wiejskich.
Czasem jednak organizowany jest prawdziwy festyn – z konkursami, kiermaszami, występami zespołów muzycznych, tanecznych, kabaretowych. A wieczorem – dyskoteka pod chmurką – ciesząca się sporym zainteresowaniem, zwłaszcza wśród młodzieży.
Całość uroczystości zazwyczaj odbywa się na świeżym powietrzu – może to być łąka lub duży plac. Uroczysta Msza Święta rozpoczynająca obchody również odprawiana jest na dworze, mieszkańcy przygotowują wcześniej ołtarz zdobiąc go pięknymi, własnoręcznie wykonanymi dekoracjami.
Niestety w tym roku Dożynki nie wszędzie mogły się odbyć. Na trerenach dotkniętych przez powódź rolnicy nie mogli wymłócić zboża, a więc nie mogli uroczyście zakończyć żniw.
Ceremoniom przewodniczą Starosta oraz Starościna. Po przemarszu korowodu z wieńcami dożynkowymi to właśnie oni wręczają Gospodarzowi dożynek chleb upieczony z mąki pozyskanej z ostatnich zbiorów. Gospodarzem dożynek może być Ksiądz Proboszcz, Sołtys czy też Wójt. Często po zakończeniu wszystkich uroczystości mieszkańcy pielgrzymują z wieńcami na Jasną Górę w podziękowaniu za obfite plony.
Zdjęcia wieńców dołączone do artykułu zostały pobrane ze strony www.hrubieszow.metelin.info
przedstawiają wieńce wyplatane przez mieszkańców mojej rodzinnej miejscowości - głównie przez Panie z Koła Gospodyń Wiejskich.
A jak u Was wyglądały Dożynki? Może macie zdjęcia wieńców, które szczególnie Was urzekły i chcielibyście się nimi podzielić na forum??
forum.gotujmy.pl
