Okra czyli piżmian jadalny

  • 4

Należy do tej samej rodziny roślin ślazowatych co bawełna, kakaowiec i hibiskus. Jest jedną z najbardziej odpornych roślin na świecie, ale przymrozek może zniszczyć jej owoce. Przeczytaj i dowiedz się więcej o tym mało znanym u nas warzywie.

         
ocena: 3/5 głosów: 3
Okra czyli piżmian jadalny
fot. Fotolia

Roślina okry rośnie do 2 metrów wysokości i jest ceniona za swe jadalne owoce - zielone torebki pełne nasion. Uprawiana jest na całym świecie w strefie tropikalnej i subtropikalnej.

Torebki okry szybko stają się włókniste i aby nadawały się do spożycia muszą być zbierane w ciągu tygodnia po zapyleniu. Niedojrzałe strączki (torebki) okry są przyrządzane i zjadane jak warzywo.

Nie wiadomo dokładnie skąd się okra wywodzi - z Azji Południowej, Etiopii czy Afryki Zachodniej. W 12-tym i 13-tym wieku Egipcjanie i Maurowie używali arabskiego słowa bamya sugerującego, że roślina pochodzi ze wschodu. Jedna z najwcześniejszych wzmianek pochodzi z 1216 roku - hiszpański Maur składający wizytę w Egipcie opisał roślinę, której młode strączki były zjadane z posiłkiem.

Z krajów arabskich okra rozprzestrzeniła się wokół Morza Śródziemnego, zawędrowała do Ameryki na statkach z niewolnikami i już w 1658 roku zawitała do Brazylii. W Ameryce Północnej pojawiła się na początku 18-tego wieku. Już w 1748 roku była uprawiana w Filadelfii, a Tomasz Jefferson pisał w 1781 roku, że okra jest dobrze znana w Virginii. Przed rokiem 1800 roślina była powszechnie uprawiana na całym południu USA.

Okra Fot. Polpal
Zdjęcie: Polpal 

Okra jest popularna jako zdrowa żywność ze względu na dużą zawartość błonnika; zawiera też m.in. witaminy K, C, B1, kwas foliowy i antyutleniacze, jest też źródłem magnezu, cynku, żelaza, wapnia i potasu.
Podczas gotowania okra wydziela dużo soku (śluzu), który jest błonnikiem rozpuszczalnym w wodzie i zagęszcza potrawę. Niektórzy ludzie wolą zminimalizować ten efekt, gotując lub smażąc krótko okrę w całości. Dodatek soku z cytryny, pomidorów czy octu również pomaga w wydobyciu smaku tej rośliny. Można też gotować okrę długo do momentu, aż śluz rozpuści się w potrawie.

Ponieważ cała roślina jest jadalna, liście okry mogą być gotowane tak jak liście buraków. Mogą też być spożywane na surowo w sałatkach. Z nasion po uprażeniu i zmieleniu można zrobić bezkofeinową kawę, a jadalny olej ma przyjemny smak i zapach.

Regionalne przyrządzanie

Afryka

W Malawi lubią okrę gotowaną z sodą oczyszczoną co powoduje wydzielenie jeszcze większej ilości śluzu. Podaje się ją z papką nsima, która jest podobna do polenty czy mamałygi.

W Nigerii popularna jest gęsta zupa okoroenyeribe (zupa ciągnąca się) często z dodatkiem gari robionego z bulw manioku.

W Zimbabwe okra często jest krojona w plasterki i rozgotowana na miazgę z cebulą, pomidorami i sodą. Podawana z papką o nazwie sadza - jest to zimbabwejska nazwa papki nsima.

Ameryka

W Brazylii w regionie Minas Gerais jest szczególnie popularne danie Frango com quiabo (kurczak z okrą), okra jest też głównym składnikiem potrawy caruru.

Na Karaibach okra jest przeważnie jedzona w zupach. Na Curaçao zupa ta znana jest jako jambo, często podawana z dodatkiem ryby i funchi (kasza kukurydziana ugotowana w wodzie). Na Haiti gotują okrę z ryżem i kukurydzą i robią z niej sos do mięsa. Na Kubie quimbombó nazywa się okrę i gulasz, którego głównym składnikiem jest ta roślina. W Republice Dominikańskiej jedzą okrę w sałatkach i gotują z ryżem. Na Trynidadzie i Tobago jest jednym z głównych składników gęstej zupy-gulaszu zwanej callaloo i zarówno tam jak i w innych terytoriach tego regionu jest głównym składnikiem dania kukurydzianego cou-cou podobnego do polenty.

Pork and okra gumbo meal
Zdjęcie: Fotolia

W USA okra jest jednym ze składników gumbo (na zdjęciu gumbo wieprzowe z okrą) popularnego w południowych stanach. Często też smażona jest tam w cieście kukurydzianym lub w bułce tartej; uważana za przysmak na Głębokim Południu USA zwłaszcza gdy jest smażona na głębokim oleju w panierce z mąki kukurydzianej.

Azja

Miso Fot. yomi955
Zdjęcie: yomi955

W Japonii okra zyskała na popularności pod koniec 19-tego wieku. Podawano ją z sosem sojowym i katsuobushi, a ostatnio jako topping w nigiri sushi czy w zupie miso (na zdjęciu).

W Malezji okra jest nadziewana surimi i gotowana z innymi warzywami i tofu, dodawana jest też do zup z makaronem.

Na całym Bliskim Wschodzie okra jest używana w gulaszach z dodatkiem innych warzyw i mięsa.

Na Filipinach okrę można spotkać w tradycyjnych daniach takich jak pinakbet, dinengdeng czy sinigang oraz w sałatkach z pomidorami, cebulą i bagoong.

Bhindi gosht Fot. Miansari66
Zdjęcie: Miansari66

W Azji Południowej (m.in. Indie, Pakistan) kawałki okry są podsmażane z przyprawami, marynowane lub dodawane do zup gulaszowych takich jak bhindi ghosht (na zdjęciu) i sambar. Okra jest też składnikiem różnych rodzajów curry.

Canhchua
zdjęcie: Jason Hutchens

W Wietnamie okra jest ważnym składnikiem w zupie canh chua co dosłownie znaczy kwaśna zupa, która jest nazywana ostra i kwaśna (na zdjęciu). Jest ponad 30 różnych odmian tej potrawy w zależności od użytych składników i ich kombinacji - ryby, krewetki, kurczak, wieprzowina, wołowina, różne rodzaje warzyw takich jak szpinak wodny, liście rośliny aganonerion czy kwiaty rośliny turi z rodziny bobowatych.

Okrę pokrojoną w plastry można też dodać do francuskiego ratatouille. Polecamy też skorzystać z przepisu umieszczonego przez Polpal na młodą kapustę z okrą i edamame. Jest przepyszna!

Odkryj dania z okry >>>